کاردرمانی در بیماران نورولوژیک و انواع آن

کاردرمانی در اختلالات نورولوڗیک چیست؟

کاردرمانی یک نوع درمان است که به افراد مبتلا به اختلالات نورولوژیکی کمک می کند تا عملکرد خود را بهبود بخشند و استقلال خود را در زندگی روزمره افزایش دهند. کاردرمانگران از مجموعه تکنیک هایی در این راستا استفاده می کنند که از تاثیر گذار ترین این تکنیک ها می توان به موارد زیر اشاره کرد که این موارد عبارتند از:

* آموزش و مشاوره در مورد نحوه استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن، لباس پوشیدن، غذا خوردن و سایر فعالیت های زندگی روزمره

* کمک به بهبود قدرت، انعطاف پذیری و هماهنگی

* کمک به بهبود تعادل و هماهنگی

* کمک به بهبود مهارت های شناختی مانند حافظه، تمرکز و حل مسئله

* کمک به بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی

کاردرمانی می تواند به افراد مبتلا به طیف گسترده ای از جمله موارد زیر کمک به سزایی کند که این موارد عبارتند از:

* سکته مغزی

* آسیب مغزی

* بیماری آلزایمر

* پارکینسون

* مولتیپل اسکلروزیس

* اوتیسم

* سندرم داون

کاردرمانی می تواند یک درمان بسیار موثر برای افراد مبتلا به اختلالات نورولوژیکی باشد.

با کمک کاردرمانگر سجاد امینی پور، افراد می توانند عملکرد خود را بهبود بخشند و استقلال خود را در زندگی روزمره افزایش دهند.

نورولوژی چیست؟

در علم پزشکی، نورولوژی به شاخه‌ای از تخصص‌های مغز و اعصاب گفته می‌شود که به تشخیص و درمان اختلالات عصبی مرتبط با سیستم عصبی مرکزی و محیطی می‌پردازد. به دلیل پیچیدگی خاصی که سیستم عصبی دارد، افراد زیادی را در سراسر جهان با بیماری‌های مختلف درگیر ساخته است. تقریباً بیشتر افراد با بیماری‌های عصبی مختلف مانند: آلزایمر، سکته مغزی، صرع، میگرن، اوتیسم و… آشنا هستند. Neurology با به کارگیری بهترین تکنولوژی‌های روز دنیا، عوامل الکتریکی و شیمیایی را که در اختلال‌های عصبی نقش دارند، شناسایی و به درمان آن‌ها می‌پردازد.

مزایای کاردرمانی برای اختلالات نورولوژیکی

در اینجا برخی از مزایای کاردرمانی برای اختلالات نورولوژیکی آورده شده است:

* بهبود عملکرد جسمی

* بهبود عملکرد شناختی

* بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی

* افزایش استقلال در زندگی روزمره

* کاهش وابستگی به دیگران

*بهبود کیفیت زندگی 

مداخلات کاردرمان در اختلالات نورولوژیک

- کاردرمانی برای آسیب نخاعی؛ نقش کاردرمانی در اختلالات نورولوژی

ضایعه نخاعی یا آسیب نخاعی به دلیل عدم بازسازی سلول‌های عصبی درمان نداشته و فرد باید از عوارض جانبی این آسیب جلوگیری کرده و همچنین برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش سطح استقلال خود تلاش کنند. این افراد به دلیل عدم تحرک دچار مشکلات به خصوصی در اندام‌های فلج خود می‌شوند به طور مثال برخی از عضلات بسیار ضعیف شده، برخی دیگر از عضلات کوتاه، مفاصل دچار خشکی می‌شوند و همچنین خونرسانی نیز در این محل‌ها با مشکل مواجه می‌شوند. 

کاردرمانی در اختلالات نورولوژی با انجام حرکات مفاصل از خشکی آن‌ها جلوگیری کرده و همچنین از اختلال جریان خون در اندام‌های فلج جلوگیری می‌کند. کاردرمانی بر روی توانایی جابجایی و انتقال فرد از روی تخت به ویلچر و برعکس کار کرده و با ارزیابی محل کار و زندگی فرد، مشکلات سر راه فرد را تشخیص داده و راه‌حل‌های مناسب را برای آن‌ها پیدا می‌کند.

- ضایعه نخاعی یا آسیب نخاعی (Spinal Cord Injury)؛ نقش کاردرمانی در اختلالات نورولوژی

ضایعه نخاعی یا (Spinal Cord Injury) یک آسیب در طناب نخاعی است که معمولا به دلیل ضربات سنگین، تصادفات رانندگی، افتادن از ارتفاع و... ایجاد می‌شود. طناب نخاعی از بصل النخاع و مغز منشا گرفته و از طریق کانالی در ستون فقرات به سمت پایین تا ناحیه کمر کشیده می‌شود. نخاع اطلاعات را بین مغز و بخش‌های مختلف بدن منتقل می‌کند.

همانطور که می‌دانیم اعصاب حسی و حرکتی از طریق نخاع به نواحی پایین بدن آمده و حس و حرکت را برای پاهای افراد تأمین می‌کند. بسته به اینکه کدام بخش از نخاع دچار آسیب شده باشد، مشکلات حسی و حرکتی بسیار متفاوتی ممکن است برای فرد به وجود بیاید. ضایعه نخاعی یا آسیب نخاعی می‌تواند به طور موقت یا طور دائم باعث اختلال در حس و حرکت و عملکرد عضلات بدن شود.

- کاردرمانی برای پارکینسون؛ نقش کاردرمانی در اختلالات نورولوژی

یکی دیگر از انواع بیماری‌های پیشرونده، پارکینسون بوده که معمولا از 50 سالگی علائم آن شروع می‌شود. پارکینسون برخی حرکات غیرارادی مانند لرزش، سفتی و عدم هماهنگی را به وجود می‌آورد. معمولا علائم این بیماری از 50 سالگی شروع شده و به تدریج گسترش می‌یابد و زندگی فرد را بیشتر از پیش دچار مشکل می‌کند.

در مورد بیماری پارکینسون باید به این مسئله توجه کرد که پارکینسون درمان قطعی نداشته و درمان‌های دارویی معمولا علائم بیماری را کاهش می‌دهند. درمان‌هایی که برای پارکینسون پیشنهاد می‌شود شامل دارو درمانی، کاردرمانی و... است. همانطور که اشاره کردیم داروهای رایج برای پارکینسون از طریق افزایش سطح دوپامین و تسهیل انتقال پیام‌های عصبی باعث کاهش علائم این بیماری می‌شوند. 

اما برای درمان پارکینسون مصرف دارو کافی نبوده و حتما باید درمان‌های توانبخشی نیز برای بیماران در نظر گرفته شود. یکی از بهترین درمان‌های توانبخشی برای پارکینسون کاردرمانی است که با ارزیابی و تشخیص مشکلات اساسی بیمار برای درمان او برنامه ریزی می‌کند.

- کاردرمانی برای ام اس (MS)؛ نقش کاردرمانی در اختلالات نورولوژی

یکی از رایج‌ترین بیماری‌های نورولوژی که امروزه بسیار درباره آن می‌شنویم، بیماری MS یا مالتیپل اسکلروزیس است که به عنوان یک بیماری‌ پیشرونده سیستم عصبی شناخته می‌شود. در واقع ام اس یک بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به برخی از سلول‌های عصبی بدن حمله می‌کند.

به طور کلی درمان اختصاصی و قطعی برای این بیماری هنوز شناخته نشده است. اما متخصصین علاوه بر داروهایی که سرعت پیشرفت این بیماری را کاهش می‌دهند، درمان‌های توانبخشی مانند کاردرمانی و فیزیوتراپی را پیشنهاد می‌کنند. درمان‌های توانبخشی نمی‌توانند بیماری ام اس را به طور قطعی درمان کنند اما سعی می‌شود علائمی که این بیماری برای فرد ایجاد کرده است را بهبود بخشند.

- سکته مغزی یا CVA؛ نقش کاردرمانی در اختلالات نورولوژی

یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین اختلالات نورولوژی، سکته مغزی یا CVA است که در آن به دلایل مختلف، خونرسانی در بخشی از مغز مختل شده و بسته به اینکه کدام بخش مغز درگیر شده باشد، علائم متفاوتی بروز می‌کند. همانطور که می‌دانیم تمامی سلول‌های بدن برای ادامه زندگی خود به اکسیژن نیاز دارد و این اکسیژن از طریق رگ‌های خونی به آن‌ها می‌رسد. همچنین رگ‌های خونی مواد معدنی و مغذی را برای سلول‌ها فراهم می‌کند. 

در صورتی که خونرسانی به بخشی از بدن مختل شود، اکسیژن و مواد حیاتی به سلول نرسیده و ممکن است سلول‌ها آسیب دیده و یا حتی از بین بروند. در سکته مغزی معمولا بعد از آسیب، یک طرف بدن دچار اختلال حرکتی می‌شود که به آن همی پلژی می‌گویند.